Từ trước đến nay hầu hết chúng ta đều quan niệm rằng không nên dùng thuốc đã hết hạn sử dụng. Vậy có hay không trường hợp thuốc đã hết hạn mà vẫn giữ được tác dụng và vẫn dùng được?
Có một thực tế đã được chứng minh là một số loại thuốc có thể giữ được tác dụng lâu hơn rất nhiều so với hạn sử dụng được in trên bao bì.
Bắt đầu từ 1979, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã yêu cầu các công ty dược phẩm phải ghi ngày hết hạn vào các loại thuốc kê toa và thuốc không kê đơn. Tuy nhiên điều này không có nghĩa rằng khi đến ngày hết hạn là thuốc của bạn sẽ bị hỏng. Thời gian sử dụng được in trên toa thuốc chỉ là ngày thuốc được đảm bảo an toàn và có hiệu lực tốt nhất mà thôi.
Không nên dùng thuốc đã hết hạn sử dụng
Cách đây vài năm, nhân một cơ hội hiếm có, giám đốc Phân khu San Diego của Hệ thống Kiểm soát Ngộ độc California – Lee Cantrell đã kiểm tra một số loại thuốc cũ bao gồm thuốc kháng histamine, thuốc giảm đau và thuốc giảm cân ở phía sau của một hiệu thuốc. Trên JAMA Internal Medicine vào năm 2012 ông đã công bố kết quả kiểm tra này và cho biết tuy số thuốc này đã hết hạn ít nhất 40 năm nhưng các tác dụng của thuốc vẫn giữ được nguyên.
Trong một nghiên cứu khác vào năm 2017 về EpiPens – một loại thuốc tiêm tự động đắt tiền được sử dụng để điều trị các phản ứng dị ứng đe dọa đến tính mạng, Cantrell lại cho biết sau hơn 4 năm tính từ ngày hết hạn, loại thuốc này vẫn còn đến 84% hiệu lực. Nếu rơi vào trường hợp khẩn cấp cần dùng đến, EpiPen đã hết hạn vẫn có thể đưa vào sử dụng như một phương án tạm thời.
Ở Mỹ có một kho dự trữ các loại thuốc có thể sẽ cần dùng tới trong trường hợp khẩn cấp như tấn công khủng bố hoặc bùng phát dịch bệnh. Để tiết kiệm chi phí thay thế thuốc đã hết hạn trong kho dự trữ này, năm 1986, Chương trình Gia hạn Thời hạn sử dụng (SLEP) đã được FDA và Bộ Quốc phòng Mỹ chính thức bắt đầu. Một nghiên cứu của SLEP thử nghiệm 122 loại thuốc khác nhau được bảo quản trong điều kiện lý tưởng vào năm 2006 cho thấy ngày hết hạn của hầu hết loại thuốc trong kho dự trữ đều có thể kéo dài thêm khoảng 4 năm nữa. Nhờ đó, chương trình này đã giúp tiết kiệm tới 2,1 tỷ đô la vào năm 2016.
Đến nay, mặc dù thời gian thuốc đảm bảo an toàn và hiệu quả là bao lâu vẫn còn là vấn đề gây ra nhiều tranh cãi trong giới nghiên cứu y học. Tuy nhiên, FDA vẫn cảnh báo người dùng rằng một số loại thuốc hết hạn có nguy cơ phát triển vi khuẩn dẫn đến các bệnh nghiêm trọng hơn và kháng kháng sinh vì thế không nên sử dụng thuốc đã hết hạn.
(Theo: vnexpress.net)
