Zona hạch gối là một dạng bệnh do virus varicella zoster gây ra. Đây chính là virus gây thủy đậu trước đó, nó là đợt bùng phát thứ cấp của virus gây thủy đậu khi cơ thể bệnh nhân bị suy giảm sức đề kháng. Tên gọi khác của loại bệnh này là hội chứng Ramsay Hunt hay herpes zoster oticus.
Có thể bạn quan tâm:
- Bệnh zona khám ở đâu, địa chỉ khám bệnh zona uy tín
- Viêm da thần kinh nên chữa như thế nào
- Bệnh zona bội nhiễm có nguy hiểm không
Nguyên nhân gây bệnh zona hạch gối
Zona hạch gối không phải là một bệnh nhiễm trùng mà là một sự bùng phát thứ cấp của virus gây thủy đậu. Khi bị thủy đậu và đã khỏi, virus varicella zoster vẫn tồn tại bất hoạt dưới dạng ngủ đông ở hạch rễ lưng của thần kinh tủy sống và bị ức chế bởi hệ miễn dịch tự nhiên của cơ thể. Đến lúc gặp điều kiện thuận lợi, virus này thoát khỏi sự ức chế miễn dịch và phát triển thành dạng hoạt động, đi đến sừng sau tủy sống, gây tổn thương viêm dọc lộ trình của dây thần kinh tủy sống ra da.
Các tế bào thần kinh cảm giác ngoại biên sau khi bị tổn thương sẽ có ngưỡng hoạt động thấp hơn và đáp ứng mạnh hơn với các kích thích vì thế khiến người bệnh bị rối loạn cảm giác đau, các neurone vận động dễ bị ảnh hưởng. Vùng dễ thương tổn nhất là vùng dây thần kinh mặt
Những triệu chứng của bệnh zona hạch gối
Thương tổn cơ bản của zona hạch gối là mụn nước, bọng nước được tập trung thành từng đám trên nền da đỏ thường khu trú vùng má mặt, vùng quanh tai, phía trên vành tai, bên trong ống tai, và có thể lan đến vùng dưới mắt và vùng thái dương. Trước khi nổi mụn nước nhiều giờ, triệu chứng báo trước của bệnh thường nóng bỏng và đau nhức trong tai, dưới da.
Bên cạnh đó người bệnh sẽ thấy một số triệu chứng kèm theo như: rối loạn cảm giác 2/3 trước của lưỡi, nặng tai, ù tai thậm chó còn có thể gây điếc. Những người bệnh nặng, người suy giảm miễn dịch, người già có thể tổn thương dây thần kinh số VII ngoại biên gây liệt 1/2 mặt ngoại biên cùng bên với bên bị Zona. Trường hợp thương tổn lan rộng lên mắt còn có nguy cơ gây viêm màng tiếp hợp, viêm đồng tử, viêm giác mạc, teo gai thị và nặng nhất có thể bị mù .
Biến chứng của zona hạch gối
Hầu hết bệnh nhân bị zona hạch gối được điều trị sớm trong vòng 72 giờ đầu sẽ khỏi hẳn và không để lại biến chứng gì. Một số ít bệnh nhân dù được điều trị sớm vẫn có thể bị điếc hoặc liệt mặt vĩnh viễn. Ngoài ra, biến chứng có thể xảy ra bao gồm:
Cử động bất thường ở mặt
Điều này xảy ra khi virus làm tổn thương nghiêm trọng thần kinh mặt, thần kinh tái phát triển bị sai vị trí. Hệ lụy của việc này là các đáp ứng thần kinh không phù hợp như chảy nước mắt khi bệnh nhân cười, nói chuyện hay nhai; chớp mắt.
Zona hạch gối có thể dẫn đến điếc
Tổn thương mắt
Zona hạch gối làm liệt thần kinh mặt khiến cho mắt ở bên bị tổn thương nhắm không kín, giác mạc mắt có thể bị tổn thương.
Tác hại thần kinh
Có một số trường hợp, loại virus này có thể gây tổn thương đến các thần kinh khác hoặc xâm nhập vào não, tủy sống khiến người bệnh bị viêm màng não, viêm não virut. Mặt khác, đau nhức thần kinh sau zona xảy ra do tổn thương các sợi thần kinh dẫn truyền còn khiến người bệnh bị đau đớn kéo dài sau mặc dù bệnh đã khỏi.
Phương pháp điều trị zona hạch gối
Mục tiêu chính trong điều trị căn bệnh này là nhằm giảm đau và giảm nguy cơ biến chứng lâu dài. Thường thì các bác sĩ sẽ sử dụng các loại thuốc:
- Thuốc kháng virus: acyclovir (Zovirax), valacyclovir (Valtrex), famciclovir (Famvir).
- Corticosteroid nhằm giảm đau và sưng tiêu biểu là prednisone.
- Diazepam (Valium), để làm giảm chóng mặt.
Nếu liệt mặt còn tồn tại sau khi điều trị, vật lý trị liệu bằng các bài tập mặt có thể giúp cải thiện hoặc kiểm soát các cơ mặt.
Nếu gặp vấn đề nhắm mắt bởi vì liệt mặt, bác sĩ có thể khuyên nên tiêm botulinum type A (Botox) vào mi mắt trên, cho phép nó đóng kín và bảo vệ mắt.
Tùy thuộc vào mức độ thiệt hại, phục hồi dây thần kinh mặt từ hội chứng Ramsay Hunt có thể mất từ vài tuần đến vài tháng. Nếu thiệt hại nghiêm trọng, hoặc nếu điều trị chậm, phục hồi đầy đủ có thể không được tốt. Vì vậy, khi thấy dấu hiệu zona không thuyên giảm, người bệnh nên chủ động tới bệnh viện da liễu để thăm khám
Lưu ý trong điều trị và phòng bệnh zona
Tuy hội chứng Ramsay Hunt không phải là một bệnh cấp cứu nhưng vẫn cần được chẩn đoán và điều trị sớm trong vòng 72 giờ đầu để giảm cơn đau, giảm mức độ tổn thương và hạn chế các biến chứng về sau. Việc điều trị chủ yếu là giảm đau, giảm cảm giác khó chịu, làm lành các bóng nước và ngăn chặn bệnh lan rộng. Một số thuốc thường dùng là: thuốc kháng virut như acyclovir, famciclovir, valacyclovir, ribavirine; kháng viêm loại corticosteroid; giảm đau thần kinh như amitriptyline, pregabalin…; nếu bệnh nhân đau nhiều có thể được chiếu laser hồng ngoại hoặc phong bế thần kinh.
Trường hợp triệu chứng liệt mặt vẫn còn sau khi điều trị, cần dùng vật lý liệu pháp để phục hồi một phần chức năng vận động của các cơ mặt. Thuốc botulinum toxin có thể được dùng để giúp bệnh nhân nhắm mắt được kín. Thời gian hồi phục của bệnh có thể kéo dài từ nhiều tuần đến nhiều tháng. Đối với các ca bệnh nặng hoặc điều trị muộn, các triệu chứng tổn thương thần kinh có thể tồn tại lâu dài và khó phục hồi.
Lưu ý trong điều trị và phòng bệnh zona hạch gối
Hiện nay, việc dùng vaccin zostavax để cách phòng bệnh zona và những bệnh khác có liên quan đến Varicella zoster virut cho bệnh nhân đã từng bị thủy đậu trên 60 tuổi và mở rộng ra các đối tượng trẻ hơn. Đối với trẻ em, việc tiêm phòng bệnh thủy đậu bằng Varicella virut vaccin ngay từ khi còn nhỏ là biện pháp hữu hiệu để phòng ngừa bệnh zona và những bệnh khác do Varicella zoster virut gây ra. Vì vậy, các bậc cha mẹ nên đưa con đi tiêm phòng đầy đủ để phòng bệnh.
Một vài nghiên cứu cho thấy: khoảng 10% bệnh nhân đã từng mắc bệnh thủy đậu bị mắc hội chứng Ramsay Hunt. Tuy nhiên bệnh thường xảy ra ở người trên 40 tuổi, trong khi hiếm gặp ở trẻ em. Mặc dù bệnh không lây nhưng những người tiếp xúc với bệnh nhân có thể bị thủy đậu nếu họ chưa được tiêm phòng bệnh này. Bệnh có thể diễn tiến rất nặng ở những bệnh nhân có hệ thống miễn dịch suy giảm nghiêm trọng. Trong thời gian bệnh bộc phát, các mụn nước còn tồn tại, bệnh nhân nên được cách ly để phòng lây cho người xung quanh
Phong cách sống và biện pháp khắc phục zona
Có thể giúp làm giảm sự khó chịu của hội chứng Ramsay Hunt bằng cách:
- Giữ vùng bị ảnh hưởng (phát ban) sạch.
- Áp mát, nén ướt giảm đau.
- Sử dụng thuốc giảm đau không kê toa hoặc thuốc chống viêm như ibuprofen (Advil, Motrin, những loại khác).
- Nếu liệt mặt, sử dụng bên miệng không bị ảnh hưởng để nhai.
- Thực hành tốt vệ sinh răng miệng, đặc biệt là sau khi ăn.
- Nghỉ ngơi nhiều.
- Nếu liệt mặt gây khó đóng mắt, thực hiện các bước sau đây để bảo vệ tầm nhìn:
- Sử dụng thuốc nhỏ mắt giữ ẩm suốt cả ngày nếu mắt khô.
- Vào ban đêm, bôi thuốc mỡ vào mắt và mí mắt, hoặc đeo một miếng áp mắt.
Qua bài viết này hẳn bạn đã hiểu hơn về bệnh zona hạch gối, biết được đâu là nguyên nhân gây bệnh zona hạch gối, phương pháp điều trị cũng những cách phòng tránh bệnh. Việc trang bị những kiến thức cần thiết giúp bạn yên tâm hơn nếu không may mình bị mắc căn bệnh này.
Nếu bạn cần thêm tư vấn trực tiếp từ chuyên gia hãy liên hệ với chúng tôi theo số hotline: 0972.666.497 hoặc qua khung CHAT xuất hiện trên website để được hỗ trợ tốt nhất.
Facebook: Phòng khám Da Liễu Đông Phương
Chúc các bạn sức khỏe dồi dào!
